Odamıza kayıtlı üyelerimizden yoğunlukla "Çek Kanunu'nda alacaklı haklarının korunması" için düzenleme yapılması yönünde talebi iletilmektedir. Karşılıksız çeklerin adli para cezasına çevrilmesi hususundaki yaptırımlar, 5941 sayılı Çek Kanunun 5.maddesi kapsamında düzenlenmektedir.
İlgili madde:
"MADDE 5 – (1) (Değişik: 15/7/2016-6728/63 md.) Üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanuni ibraz süresi içinde ibrazında, çekle ilgili olarak "karşılıksızdır" işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi hakkında, hamilin şikâyeti üzerine, her bir çekle ilgili olarak, binbeşyüz güne kadar adli para cezasına hükmolunur. Ancak, hükmedilecek adli para cezası; çek bedelinin karşılıksız kalan miktarı, (…)(2) az olamaz. " şeklindedir.
Bu maddeye göre; karşılıksız çek adli para cezasına çevrildiğinde ceza tahsil edilse dahi, alacaklının herhangi bir tutar tahsil edemediği yönünde tarafımıza bilgi iletilmektedir. Bu problem, tarafımızca bilindiği kadarıyla uygulamada, taraflar dava aşamasında veya kararın kesinleşmesinden hemen sonra anlaşma yoluyla çözebilmekte, borçlu, borcunu faizi ile birlikte alacaklıya ödediği taktirde bu cezadan kurtulabilmektedir. Ancak herhangi bir anlaşma olmadığı durumda, adli para cezasının tahsil edildiği koşullarda alacaklıya kısmen de olsa
ödeme yapılabilmesi ya da alacaklının tahsilat olanağının artırılması konusunda yapılabilecek düzenlemeler konusunda yapmış olduğumuz araştırmalarda; karşılıksız çek ile ilgili davaların kesinleşmesinden itibaren:
1- Bir süre belirlenmesi,
2- Bu süre zarfında arabuluculuk sistemine benzer şekilde borçlu ve alacaklının anlaşmasının
sağlanması,
3- Anlaşmanın sağlanması durumunda ise adli para cezasının kaldırılıp taksitlendirilerek, alacaklının korunması şeklinde bir çözüm önerisi geliştirmiş bulunmaktayız.
Bahsi geçen çözüm önerisi T.C. Ticaret Bakanlığı'na yazılı olarak iletilmiş olup cevap beklenmektedir.